Największe kryzysy gospodarcze w historii świata – przyczyny i konsekwencje

W historii współczesnej ludzkości wystąpiło ponad dwadzieścia globalnych kryzysów gospodarczych. Negatywnych zjawisk w sferze politycznej, finansowej, bankowej i społecznej. Doprowadziły one do globalnego kryzysu gospodarczego.

• Braku równowagi między popytem konsumentów a dostępnymi nadwyżkami;
• Zmniejszenia wielkości produkcji;
• Zmian w polityce cenowej, systemie rozliczeń;
• Bezrobocia i ubóstwa;
• Upadku dużych przedsiębiorstw, banków i osób prywatnych.

Kryzysy, zdaniem ekspertów, powstają spontanicznie i nie można ich przewidzieć ani im zapobiec.

Światowy kryzys gospodarczy w 1929 r.

Tak było zwłaszcza w przypadku światowego kryzysu gospodarczego w 1929 roku. Z dnia na dzień spadła wartość akcji, zmniejszyła się aktywność gospodarcza. Pociągnęło to za sobą takie konsekwencje jak bezrobocie, bankructwa firm finansowych i produkcyjnych, inflacja, załamanie systemów rolniczych.

Dokładnych przyczyn „Wielkiego Kryzysu” nie podano, ale sprowadzają się one głównie do następujących czynników: powstanie bańki giełdowej, monetaryzm, niedobór podaży pieniądza i wzrost liczby marginalnych pożyczek. Dopiero w 1932 r. USA i wiele innych krajów obu Ameryk zdołało wyjść z tego stanu, kiedy wprowadzono środki mające na celu zmianę sfery społecznej, politycznej i bankowej.

Światowy kryzys gospodarczy w 2008 r.

Światowy kryzys gospodarczy z 2008 roku można porównać do „Wielkiego Kryzysu”, ponieważ po raz pierwszy w historii współczesnej ludzkości wskaźnik PKB miał tendencję ujemną. Załamał się światowy handel, na nowo zdefiniowano „dominację” dolara i nastąpił znaczny wzrost cen ropy naftowej i złota. W tym okresie mówiło się o nierówności dochodów, powszechnym bezrobociu i ubóstwie. Wskazówki dotyczące wyjścia z kryzysu zostały zawarte w deklaracji międzynarodowej, w której zalecono reorganizację instytucji finansowych, reorganizację stosunków rynkowych i dostosowanie polityki społecznej.

Konsekwencje światowego kryzysu gospodarczego

Oczywiście zjawiska, o których mowa, nie mogły przebiegać bez zakłóceń. Środki antykryzysowe mające na celu ożywienie gospodarcze pozwoliły na stopniowe rozwiązanie nagromadzonych problemów i ustabilizowanie sytuacji rynkowej. Zazwyczaj skutki światowego kryzysu gospodarczego są następujące:

• Obniżenie cen, inflacji, stabilizację popytu i korektę płac w stosunku do dostępnych wydatków i koszyka konsumentów;
• Rewizja stóp procentowych od kredytów;
• Przyciąganie kapitału zagranicznego w celu stworzenia „bufora gotówkowego”;
• Nasycenie banków walutą obcą;
• Rozwiązywanie problemów związanych z edukacją, medycyną i przyciąganiem bezrobotnych w celu zagospodarowania nowych terytoriów i obszarów.

Przyczyny światowego kryzysu gospodarczego

Jak wspomniano powyżej, przyczyny kryzysu mogą obejmować:

• Trudne sytuacje społeczno-polityczne;
• Nieudolne zarządzanie finansami i gospodarką;
• Przesycenie rynków (konkurencja);
• Zjawiska naturalne (katastrofy, wojny, kataklizmy)
• Ryzykowne decyzje dotyczące rozwoju banków i instytucji finansowych.

Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny światowego kryzysu gospodarczego nie rozwijają się natychmiast. Kumulują się, wprowadzając państwo w stan depresji, recesji i destabilizacji. Dlatego przy pierwszych oznakach tych zjawisk należy zweryfikować decyzje polityczne i szybko reagować na zmieniającą się gospodarkę.

Problem światowego kryzysu gospodarczego

Wymienione wyżej przyczyny kryzysów są uznawane za konsekwencje rozwoju gospodarczego. Eksperci uważają, że tam, gdzie jest stabilność, nieuchronnie pojawia się brak równowagi. W czasach kapitalistycznych powodem tego stanu rzeczy była niedostateczna produkcja, natomiast w czasach współczesnych — nadprodukcja.

Ten brak równowagi pojawia się na tle niewłaściwego zarządzania dostępnymi zasobami, chęci uzyskania więcej bez usprawnienia lub dostosowania procesu. Państwa dążą do dominacji i nie zwracają uwagi na piętrzące się wyzwania. Jest to podstawowy problem globalnego kryzysu gospodarczego lub braku równowagi.

Warunki światowego kryzysu gospodarczego

Co zatem powinny zrobić organizacje i państwa jako całość, jeśli kryzysu nie da się uniknąć? Ważne jest, aby zrozumieć i przemyśleć te warunki. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie postrzegają sytuację negatywnie i nie chcą jej zaakceptować oraz czerpać z niej korzyści. A przecież warunki globalnego kryzysu gospodarczego można sprowadzić nie tylko do załamania produkcji, systemu bankowego, nierówności społecznych. Można je również sprowadzić do korzyści:

• Rewizja cen ropy naftowej, aktywów, złota i walut, a w konsekwencji spowolnienie inflacji;
• Zmniejszenie podaży towarów importowanych, możliwość poprawy konkurencyjności własnych produktów;
• Wzrost wydajności i chęci pracowników do pracy, aby nie stracić pracy.

Te warunki, parametry i przyczyny braku równowagi można prześledzić we wszystkich fazach rozwoju człowieka. Tak więc historia światowych kryzysów gospodarczych rozpoczęła się w 1857 roku od krachu giełdowego w Stanach Zjednoczonych i upadku wielu przedsiębiorstw kolejowych. W Europie rynki akcji załamały się w 1873 r. z powodu „twardego kredytu” z Ameryki Łacińskiej i spadku wartości nieruchomości w Austrii i Niemczech. Wojna światowa w 1914 roku również wywołała zjawiska kryzysowe. Mówiliśmy już o „Wielkim Kryzysie” i współczesnym kryzysie z 2008 roku.

Rodzaje kryzysów gospodarczych

Istnieje więc kilka przyczyn zaburzeń równowagi. Ze względu na różnorodność i kierunek tych przyczyn można wyróżnić następujące rodzaje kryzysów gospodarczych:

• Cykliczny, który występuje na tle nadprodukcji, rosnących kosztów, przestarzałej struktury cyklu produkcyjnego;
• Pośredni, który jest uważany za lokalny i dotyczy tylko niektórych obszarów. Wynika to ze sprzeczności w sferze bankowej i gospodarczej;
• Sektorowy, który dotyczy określonych branż, takich jak przemysł naftowy lub złota i walut;
• Strukturalny, oparty wyłącznie na braku równowagi technologicznej lub braku rozwoju w danej gałęzi, lub branży

Każdy z tych rodzajów kryzysu gospodarczego występuje w wyniku zachwiania równowagi, tj. nierównowagi między popytem konsumpcyjnym a produkcją. Występuje wtedy przewidywalny wzór cykliczny, w którym po okresie wzrostu następuje okres spadku lub braku rozwoju. Są to tzw. fazy cyklu gospodarczego, do których należą:

• Recesja, charakteryzująca się nadprodukcją, nagromadzeniem zapasów, spadkiem popytu na kapitał i inwestycje oraz wzrostem bezrobocia;
• Depresja, która charakteryzuje się wzrostem bezrobocia, możliwością akumulacji kapitału na dalszy rozwój oraz procesem przeformatowania lub restrukturyzacji gospodarki;
• Ożywienie gospodarcze, w którym następuje zmniejszenie liczby bezrobotnych, wzrost popytu na dobra konsumpcyjne i inwestycje;
• Boom, który prowadzi do ponownego pojawienia się nadwyżki mocy produkcyjnych, czyli tzw. luki inflacyjnej.

Aby ustabilizować sytuację w kraju, należy wybrać krótko- lub długoterminowe rozwiązania globalnego kryzysu finansowego, które obejmują następujące środki

• Rozwój rolnictwa;
• Zwiększenie pomocy humanitarnej i dostosowanie polityki społecznej;
• Zajęcie się kwestią zapasów żywności;
• Tworzenie i zwiększanie rezerw walutowych;
• Powiększanie areału ziemi uprawnej i angażowanie ludzi w prace publiczne;
• Przegląd polityki cenowej.

Wszystkie te działania ostatecznie poprawią dobrobyt obywateli i wprowadzą kraj w fazę ożywienia umożliwiającą dalszy rozwój.