Jednymi z częściej stosowanych podejść w wycenie firmy są metody dochodowe. Bazują one na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa zależy od poziomu dochodów uzyskiwanych przez to przedsiębiorstwo w przyszłości.
Do grupy metody wyceny firmy, wykorzystujących podejście dochodowe należą następujące metody:
- metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF, czyli discounted cash flow method),
- metoda zdyskontowanych zysków (discounted future earnings method),
- metoda zdyskontowanych dywidend (discounted dividends method).
Najbardziej znaną metodą wyceny z wymienionych powyżej jest metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Najczęściej jest ona określana jako metoda DCF.
Metody dochodowe i inne metody wyceny firmy to tematyka, której poświęciłem wiele tekstów na moim blogu (adres www na końcu tekstu).
Metodologia podejścia dochodowego
Metody dochodowe wykorzystują założenie, że wartość firmy zależy od wartości strumieni dochodu ekonomicznego generowanych przez przedsiębiorstwo w przyszłości. Wielkość przyszłych dochodów to rezultat prognoz powstałych na podstawie zastosowania założeń biznesowych i innych. Założenia te to wynik analiz firmy i jej otoczenia biznesowego.
Te przyszłe strumienie dochodu są następnie sprowadzane do wartości obecnej poprzez zastosowanie odpowiedniej stopy dyskontowej. Wielkość stopy dyskontowa zależy od oszacowanego poziomu ryzyka związanego z uzyskaniem przez przedsiębiorstwo prognozowanych strumieni dochodu.
Metody dochodowe – różnice
Poszczególne metody dochodowe różnią się pomiędzy sobą właściwie tylko typem „dochodu”. Przykładowo, metoda zdyskontowanych zysków bazuje na strumieniach dochodów skierowanych wyłącznie do właścicieli, czyli na przykład akcjonariuszy, wspólników czy właścicieli przedsiębiorstw jednoosobowych.
Metoda zdyskontowanych dywidend szacuje wartość firmy bazując na strumieniach „dochodowych” pochodzących z dywidend.
Metoda DCF, czyli zdyskontowanych przepływów netto, wykorzystuje w obliczeniach wpływy skierowane do wszystkich inwestorów firmy, jak i interesariuszy o charakterze finansowym. Chodzi tu o wszystkich inwestorów kapitałowych (np. akcjonariuszy, wspólników) oraz dostawców kapitału dłużnego.
Metody dochodowe – założenia
Kluczowy element wyceny metodami dochodowymi to opracowanie prognoz finansowych, które obejmują okres najbliższych kilku lat. Na podstawie prognozowanych wielkości finansowych obliczane są strumienie „dochodu ekonomicznego” generowane w przyszłości przez przedsiębiorstwo.
W następnej kolejności dokonuje się oszacowania stopy dyskontowej, która jest niezbędna do sprowadzenia przyszłych wartości dochodu ekonomicznego do wartości bieżącej. Wielkość stopy dyskontowej powinna uwzględniać ryzyko osiągnięcia prognozowanych wyników finansowych.
Po oszacowaniu stopy dyskontowej, wykorzystuje się ją do „zdyskontowania” przyszłych strumieni „dochodu ekonomicznego”. W rezultacie uzyskuje się wartość obecną tych strumieni.
Dodatkowo, do wartości obecnej sprowadza się również oszacowaną wartość strumieni dochodów wykraczających poza okres kilkuletniej prognozy (tzw. wartość rezydualna). Jeśli działalność przedsiębiorstwa nie zakłada „kontynuacji działalności” wycena przedsiębiorstwa będzie bazować tylko na okresie w przyszłości, w którym firma będzie działać.
Wynik metod dochodowych w dużej mierze zależy od poprawności założeń leżących u podstaw prognoz finansowych. Przyjęte założenia powinny wynikać z analizy przedsiębiorstwa i jego otoczenia rynkowego, w tym konkurencji.
Podsumowując, wycena firmy podejściem dochodowym analizuje założenia dotyczące wielkości przyszłych dochodów, jak i szacuje prawdopodobieństwo ich zaistnienia. Tym samym, wycena firmy w dużej mierze zależy od prawidłowości przyjętych prognoz.
Zalety i wady metod dochodowych
Do głównych zalet metod dochodowych należy to, iż można jej dokonać właściwie w odniesieniu do każdej firmy. Dotyczy to przede wszystkim metody DCF, czyli zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Warto jednak podkreślić, że, przy odpowiednich założeniach, równie często można wykorzystywać pozostałe metody dochodowe.
Metody dochodowe wyceny firmy mają również wiele wad. Przede wszystkim metody te są bardzo pracochłonne, co wynika z wysokiej złożoności. Bardzo często trudno jest pozyskać informacje rynkowe istotne do przyjęcia odpowiednich założeń w prognozach czy przy obliczaniu stopy dyskontowej. Często wymienianą wadą tych metod jest również to, że przyjmowane założenia są w dużej mierze subiektywne.
Warto zaznaczyć, że metody wyceny dochodowe nie zawsze dadzą rezultat, który będzie odzwierciedlał wartość przedsiębiorstwa w przypadku transakcji jego sprzedaży. Powodem takiego stanu rzeczy będzie to, metody dochodowe w dużej mierze ignorują majątek posiadany przez firmę, ponieważ koncentrują się na potencjale dochodowym.
Autor: Mariusz Malec
Mariusz Malec to założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting (https://www.private-equity.pl/). Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców między innymi w zakresie sprzedaży i wyceny firmy oraz pozyskiwania kapitału.